Discussies over duurzaamheid, mobiliteit en de gebouwde omgeving verzanden nogal eens in een gepolariseerd debat. Dat doet geen recht aan de vele, vaak genuanceerde meningen die er ook zijn. De meest uitgesproken meningen bepalen al snel de toon van het gesprek. In onze benadering van participatie is er ruimte voor alle visies en meningen die er leven.
Maatwerk in participatie
Maatwerk in participatie houdt ook rekening met hoe intensief mensen betrokken willen zijn. Niet iedereen zal zich even fanatiek in de discussie mengen, maar iedereen wil zich wel gehoord weten. Wij vinden het dus van belang om een aanpak te kiezen waarin verschillende mogelijkheden om deel te nemen zijn meegenomen, zodat iedereen op een passende manier kan meedoen.
Gelaagde participatie
In onze opdrachten werken we daarom vaak volgens het principe van ‘gelaagde participatie’, waarbij verschillende groepen gelijktijdig participeren. Elk op een passend participatieniveau en met een daarbij horende verwachte en gewenste inzet. Het grote voordeel van deze gelaagde benadering is
dat elke (groep) stakeholder(s) op maat betrokken kan zijn, passend bij belang en ruimte voor beïnvloeding van een plan. Het verkleint de kans op participatiefrustratie (te weinig invloed hebben) en participatiemoeheid (te veel gevraagd worden) en leidt tot betere plannen met meer draagvlak.
Dit zorgt er ook voor dat iedereen van meet af aan kan meekijken en horen welke andere belangen er allemaal spelen. Dit draagt bij aan het begrip van de complexe keuzes die een rol spelen en helpt een beeld te krijgen van wat wel en niet realistisch is. Zo voorkomen we teleurstelling als verwachtingen te hoog gespannen zijn. Tegelijkertijd kan dit meekijken ook juist tot nieuwe ideeën en oplossingen leiden, waardoor misschien juist meer mogelijk blijkt te zijn dan vooraf verwacht. Dat versterkt de kwaliteit van het proces.
Bereiken van draagvlak…
Draagvlak ontstaat als betrokkenen ervaren dat zij invloed op de plannen hebben en als zij (kunnen) begrijpen waarom besluiten worden genomen – ook als de uitkomst voor hen minder gunstig is. Daarvoor is goed contact tussen alle betrokkenen nodig. Heldere communicatie en uitnodigende participatie zijn de middelen om dat te bevorderen, met als inzet er samen uit te komen.
…maar participatie is geen draagvlakmachine
Tegelijkertijd is participatie geen ‘draagvlakmachine’. Deelnemen aan een participatieproces betekent niet dat je na afloop van het proces het eens moet zijn met de uitkomst. Een participatieproces opzetten betekent dus ook niet dat je eindigt met alleen maar blije deelnemers. Wat ons betreft is een bewijs van een zorgvuldig proces wanneer iemand zegt: “ik was het er niet mee eens toen ik begon. Ik ben het er nu nog steeds niet mee eens, maar ik begrijp wel waarom deze keuze gemaakt wordt".
